Γνωμοδότηση για το βρεφονηπιακό επίδομα από το νομικό σύμβουλο της ΟΤΟΕ

Ι. ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΥΛΟΣ

Αθήνα, 2.06.2015

ΘΕΜΑ: Προϋποθέσεις Χορηγήσεως του επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού

σύμφωνα με τις κλαδικές ΣΣΕ ΟΤΟΕ – Τραπεζών

Α. Κρίσιμες κανονιστικές Διατάξεις των κλαδικών ΣΣΕ ΟΤΟΕ – Τραπεζών σχετικές με τη χορήγηση του επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού.

1. Η διάταξη του άρθρου 2 της Ειδικής ΣΣΕ 1984 ΟΤΟΕ – Τραπεζών η οποία ορίζει:

«Συμφωνείται η με κάθε πρόσφορο τρόπο δημιουργία παιδικών σταθμών. Για τις τράπεζες που δεν έχουν ιδιόκτητους παιδικούς σταθμούς και για όσο διάστημα χρειαστεί μέχρι να αποκτήσουν, για την οριστική και σε όλη του την έκταση λύση του προβλήματος, θα καταβάλλεται για κάθε παιδί της προσχολικής ηλικίας επίδομα ίσο με τα 2/3 της πραγματικής δαπάνης για συμβεβλημένους ή όπου αυτό είναι ανέφικτο σε μη συμβεβλημένους παιδικούς σταθμούς ιδιωτικούς ή άλλους. Η συμμετοχή αυτή των τραπεζών δεν θα υπερβαίνει το ποσό των δρχ. 7.000 μηνιαίως για κάθε παιδί της προσχολικής ηλικίας. Στο παραπάνω ποσό των δρχ. 7.000 θα συμψηφίζεται κάθε ποσό που καταβάλλεται για την ίδια αιτία από Ταμεία Πρόνοιας, Υγείας κλπ που υπερβαίνει το 1/3 της πραγματικής δαπάνης. Για περιοχές όπου δεν υπάρχουν παιδικοί σταθμοί θα ισχύσουν ανάλογες ρυθμίσεις για εξακριβωμένη αντίστοιχη παροχή υπηρεσιών»

Η ανωτέρω ΣΣΕ 1984 ΟΤΟΕ- Τραπεζών κυρώθηκε με το νόμο 1483/1984 (άρθρο 25παρ.2) ΦΕΚ Α 153/08.10.1984.

2. Η διάταξη του άρθρου 4 της ΣΣΕ 1993 ΟΤΟΕ – Τραπεζών ορίζει ότι:

« Οι Τράπεζες που δεν διαθέτουν ιδιόκτητους βρεφονηπιακούς σταθμούς θα χορηγούν για κάθε παιδί προσχολικής ηλικίας βρεφονηπιακό επίδομα ίσο με τα 2/3 της συνολικής δαπάνης για συμβεβλημένους ή όπου αυτό είναι ανέφικτο, σε μη συμβεβλημένους παιδικούς σταθμούς ιδιωτικούς ή άλλους. Η συμμετοχή αυτή των Τραπεζών θα ανέρχεται μέχρι του ποσού των 20.000 δρχ μηνιαίως για κάθε παιδί της προσχολικής ηλικίας. Στην περίπτωση κατά την οποία οι συμβάσεις πραγματοποιούνται από τα ασφαλιστικά ταμεία, το σχετικό ποσό θα αποδίδεται σ’ αυτά. Σε περιοχές που δεν υπάρχουν παιδικοί σταθμοί θα ισχύσουν ανάλογες ρυθμίσει για εξακριβωμένη αντίστοιχη παροχή υπηρεσιών.»

Η ΣΣΕ 1993 ΟΤΟΕ- Τραπεζών κηρύχθηκε υποχρεωτική με την υπ’ αριθ. 15261/1993 απόφαση του Υπουργού Εργασίας, δημοσιευθείσα στο ΦΕΚ Β’ 894/1993

3. Η διάταξη του άρθρου 4 παρ. 2 της ΣΣΕ 1994- 1995 ΟΤΟΕ – Τραπεζών η οποία ορίζει ότι:

«Οι Τράπεζες που δεν διαθέτουν ιδιόκτητους βρεφονηπιακούς σταθμούς θα χορηγούν για κάθε παιδί προσχολικής ηλικίας βρεφονηπιακό επίδομα ίσο με τα 2/3 της συνολικής δαπάνης για συμβεβλημένους ή όπου αυτό είναι ανέφικτο, σε μη συμβεβλημένους παιδικούς σταθμούς ιδιωτικούς ή άλλους. Η συμμετοχή αυτή των Τραπεζών θα ανέρχεται μέχρι του ποσού των 30.000 δρχ μηνιαίως για κάθε παιδί της προσχολικής ηλικίας. Στην περίπτωση κατά την οποία οι συμβάσεις πραγματοποιούνται από τα ασφαλιστικά ταμεία, το σχετικό ποσό θα αποδίδεται σ’ αυτά. Σε περιοχές που δεν υπάρχουν παιδικοί σταθμοί θα ισχύσουν ανάλογες ρυθμίσει για εξακριβωμένη αντίστοιχη παροχή υπηρεσιών.»

Η ανωτέρω ΣΣΕ 1994-1995 ΟΤΟΕ- Τραπεζών κηρύχθηκε υποχρεωτική με την υπ’ αριθ. 14844/10.11.1994 απόφαση του Υπουργού Εργασίας (ΦΕΚ Β’ 873/1994) και κυρώθηκε με το άρθρο 55 του Ν. 2224/1994 (ΦΕΚ Α’ 112/1994).

4. Η διάταξη του άρθρου 11 της ΣΣΕ 1996 ΟΤΟΕ -Τραπεζών η οποία ορίζει ότι:

«Οι Τράπεζες που δεν διαθέτουν ιδιόκτητους βρεφονηπιακούς σταθμούς θα χορηγούν για κάθε παιδί προσχολικής ηλικίας βρεφονηπιακό επίδομα ίσο με τα 2/3 της συνολικής δαπάνης για συμβεβλημένους ή όπου αυτό είναι ανέφικτο, σε μη συμβεβλημένους παιδικούς σταθμούς ιδιωτικούς ή άλλους. Η συμμετοχή αυτή των Τραπεζών θα ανέρχεται μέχρι του ποσού των 40.000 δρχ μηνιαίως για κάθε παιδί της προσχολικής ηλικίας. Στην περίπτωση κατά την οποία οι συμβάσεις πραγματοποιούνται από τα ασφαλιστικά ταμεία, το σχετικό ποσό θα αποδίδεται σ’ αυτά. Σε περιοχές που δεν υπάρχουν παιδικοί σταθμοί θα ισχύσουν ανάλογες ρυθμίσει για εξακριβωμένη αντίστοιχη παροχή υπηρεσιών.».

Η ανωτέρω ΣΣΕ 1996 ΟΤΟΕ- Τραπεζών κηρύχθηκε υποχρεωτική με την υπ’ αριθ. 11428/11.6.1996 απόφαση του Υπουργού Εργασίας (ΦΕΚ Β’ 509/1996).

5. Η διάταξη του άρθρου 11 της ΣΣΕ 1997-1998 ΟΤΟΕ -Τραπεζών η οποία ορίζει ότι:

«Το ύψος του επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού καθορίζεται από 1/1/1997 σε 43.000 δρχ και από 1/1/1998 σε 45.000 δρχ χορηγείται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου Β.11 της ΣΣΕ 1996»

Η ανωτέρω ΣΣΕ 1997-1998 ΟΤΟΕ- Τραπεζών κηρύχθηκε υποχρεωτική με την υπ’ αριθ. 12686/24.7.1997 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΦΕΚ Β’ 663/1997).

6. Η διάταξη του άρθρου 9 της ΣΣΕ 1999-2000 ΟΤΟΕ- Τραπεζών η οποία ορίζει ότι:

«Το ύψος του επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού καθορίζεται από 1/1/1999 σε 47.500 δρχ και από 1/1/2000 σε 50.000 δρχ χορηγείται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου Β.11 της ΣΣΕ Τραπεζών – Ο.Τ.Ο.Ε. 1996»

Η ανωτέρω ΣΣΕ 1999-2000 ΟΤΟΕ- Τραπεζών κηρύχθηκε υποχρεωτική με την υπ’ αριθ. 11966/22.9.1999 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΦΕΚ Β’ 1846/1999).

7. Η διάταξη του άρθρου 8 της ΣΣΕ 2001 ΟΤΟΕ- Τραπεζών η οποία ορίζει ότι:

«Το ύψος του επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού, που είχε καθοριστεί από 1.1.2000 σε 50.000 δραχμές, αναπροσαρμόζεται κατά 4,2% και διαμορφώνεται από 1.1.2001 σε 52.100 δραχμές ή 152,90 Ευρώ. Χορηγείται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου Β.11 της Σ.Σ.Ε. Τραπεζών – Ο.Τ.Ο.Ε. 1996»

Η ανωτέρω ΣΣΕ 2001 ΟΤΟΕ- Τραπεζών κηρύχθηκε υποχρεωτική με την υπ’ αριθ. 13752/9.11.2001 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΦΕΚ Β’ 1554/2001).

8. Η διάταξη του άρθρου 8 της ΣΣΕ 2002-2003 ΟΤΟΕ- Τραπεζών η οποία ορίζει ότι:

«Το ύψος του επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού, που είχε καθοριστεί από 1.1.2001 σε 152,90 Ευρώ, αναπροσαρμόζεται από 1.1.2002 κατά 4,2% και διαμορφώνεται σε 160 ευρώ και από 1.1.2003 κατά 3,8% σε 166 ευρώ. Χορηγείται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου Β.11 της Σ.Σ.Ε. Τραπεζών – Ο.Τ.Ο.Ε. 1996»

Η ανωτέρω ΣΣΕ 2002-2003 ΟΤΟΕ- Τραπεζών κηρύχθηκε υποχρεωτική με την υπ’ αριθ. 11885/10.7.2002 απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΦΕΚ Β’ 892/2002).

9. Η διάταξη του άρθρου 9 της ΣΣΕ 2004-2005 ΟΤΟΕ- Τραπεζών η οποία ορίζει ότι:

«Το ύψος του επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού, που είχε καθοριστεί από 1.1.2003 σε 166 ευρώ, αναπροσαρμόζεται από 1.1.2004 κατά 5% και διαμορφώνεται σε 175 ευρώ και από 1.1.2005 κατά 5% και διαμορφώνεται σε 184 ευρώ. Χορηγείται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου Β.11 της Σ.Σ.Ε. Τραπεζών – Ο.Τ.Ο.Ε. 1996»

10. Η διάταξη του άρθρου 3 της ΣΣΕ 2006-2007 ΟΤΟΕ- Τραπεζών η οποία ορίζει ότι:

«Το ύψος του επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού, που είχε καθοριστεί από 1.1.2005 σε 184 ευρώ, αναπροσαρμόζεται από 1.1.2006 κατά 5% και διαμορφώνεται σε 193 ευρώ και από 1.1.2007 επίσης κατά 5% και διαμορφώνεται σε 203 ευρώ, χορηγείται δε σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου Β.11 της Σ.Σ.Ε. Τραπεζών – Ο.Τ.Ο.Ε. 1996»

11. Η διάταξη του άρθρου 4 της Δ.Α 39/2008, η οποία ορίζει ότι:

«Το ύψος του επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού, που είχε καθοριστεί από 1.1.2007 σε 203€, αναπροσαρμόζεται από 1.9.2008 σε 219€ και χορηγείται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του κεφαλαίου Β.11 της από 24.4.1996 Σ.Σ.Ε. Τραπεζών -Ο.Τ.Ο.Ε.».

12. Η διάταξη του άρθρου 5 της Δ.Α. 37/2009, η οποία ορίζει ότι:

«Το ύψος του επιδόματος βρεφονηπιακού σταθμού, που είχε καθοριστεί από 1.9.2008 σε 219€, αναπροσαρμόζεται από 1.9.2009 σε 231€ και χορηγείται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του κεφαλαίου Β.11 της από 24.4.1996 Σ.Σ.Ε. Τραπεζών -Ο.Τ.Ο.Ε.».

Περαιτέρω, σύμφωνα με τον όρο 8 της ΣΣΕ 2013-2015 Τραπεζών – ΟΤΟΕ για τα έτη 2013-2015 (αρ. πράξης κατάθεσης Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης 6/15.5.2013).

” Όλες οι προηγούμενες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας και Διαιτητικές Αποφάσεις του Κλάδου, με οποιονδήποτε τρόπο και αν θεσπίσθηκαν και τέθηκαν σε ισχύ ακόμη και αν τυχόν έληξαν, επαναφέρονται σε ισχύ και εφόσον δεν τροποποιούνται ρητά με τις διατάξεις της παρούσας αποτελούν αδιάσπαστο σύνολο και εξακολουθούν να ισχύουν παράλληλα με αυτές. Ευνοϊκότεροι όροι και συνθήκες εργασίας , ρυθμίσεις μισθολογικές και πάσης φύσεως θεσμικές ή λοιπές παροχές που έχουν θεσπισθεί με διατάξεις νόμων , ΕΓΣΣΕ καθώς και για τους τραπεζοϋπαλλήλους με διατάξεις ΣΣΕ, Δ.Α., Κανονισμών, Οργανισμών Προσωπικού Τραπεζών, Πρακτικών Συμφωνίας, Αποφάσεων Διοικητικών Συμβουλίων και Πράξεων Διοικήσεώς τους ή με έθιμο ή με επιχειρησιακής συνήθεια δεν θίγονται από την παρούσα αλλά εξακολουθούν να ισχύουν και να εφαρμόζονται στο προσωπικό των Τραπεζών.”

Β. Από το συνδυασμό των ανωτέρω κανονιστικών διατάξεων των Κλαδικών ΣΣΕ Τραπεζών – ΟΤΟΕ προκύπτει ότι προκειμένου να χορηγηθεί είτε από την Τράπεζα είτε από το οικείο Ασφαλιστικό Ταμείο, το επίδομα του βρεφονηπιακού σταθμού , που σήμερα ανέρχεται στο ποσό των 231€ μηνιαίως (για κάθε παιδί προσχολικής ηλικίας) πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

ι.- Ο εργαζόμενος στην Τράπεζα να είναι γονέας τέκνου προσχολικής ηλικίας το οποίο να έχει εγγραφεί σε συμβεβλημένο παιδικό σταθμό ή όπου αυτό είναι ανέφικτο σε μη συμβεβλημένο ή σε περιοχές που δεν υπάρχουν παιδικοί σταθμοί να υπάρχει εξακριβωμένη παροχή υπηρεσιών.

ιι.- Η Τράπεζα να μην διαθέτει ιδιόκτητο βρεφονηπιακό σταθμό.

Οι ανωτέρω προϋποθέσεις προβλέπονται περιοριστικά από τις διατάξεις των ως άνω ΣΣΕ οι οποίες έχουν ισχύ ουσιαστικού νόμου δηλαδή εφαρμόζονται στις ατομικές σχέσεις εργασίας κατά τρόπο άμεσο και αναγκαστικό (Γεώργιος Λεβέντης : Συλλογικό Εργατικό Δίκαιο , εκδ.1996 σελ. 401 επ. ΑΠ 488/2006 , ΑΠ 1143/2004 ΕΕΔ 2005 σελ. 188, ΑΠ 1253/2002 ΕΕΔ 2004, σελ. 731, ΑΠ 176/2001 ΕΕΔ 2002 σελ. 728 )

Ειδικότερα σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 1876/1990 “Οι κανονιστικοί όροι της ΣΣΕ έχουν άμεση και αναγκαστική ισχύ” και επομένως αποτελούν κανόνες αυστηρού αναγκαστικού δικαίου και δεσμεύουν πλήρως και απολύτως τις Τράπεζες και όλους τους εργαζόμενους σε αυτές.

Συνεπώς οι Τράπεζες ή τα οικεία ασφαλιστικά Ταμεία, δεσμεύονται πλήρως και απολύτως από τις διατάξεις των ως άνω ΣΣΕ ως προς τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις χορήγησης του βρεφονηπιακού επιδόματος μη δυνάμενες να ορίσουν πρόσθετες.

Επομένως η συνάρτηση χορήγησης του βρεφονηπιακού επιδόματος και από πρόσθετες προϋποθέσεις (π.χ. εργασία ή μη του συζύγου) είναι αυθαίρετη και γίνεται κατά παράβαση των ως άνω κανονιστικών όρων των ΣΣΕ.